Koffie met alleen melk....

Communiceren is niet altijd even makkelijk... Soms besef je je ineens dat onze taal vol zit met rare uitspraken.

Dingen zeggen die we niet bedoelen, of juist niet bedoelen wat we zeggen! Het letterlijk nemen van je omgeving kan wel eens tot bijzondere situaties leiden. Een mooi voorbeeld: Juf vraagt 'hem' om een kopje koffie te halen en daarna wordt er aan toe gevoegd: "alleen met melk hoor..." Tsja, dan moet je niet raar opkijken, als je ook een beker met alléén maar melk krijgt, want dat is wat je letterlijk zegt. Toch? Niet iedereen kan 'tussen de regels lezen'... Sommige mensen denken, verwerken en ervaren dingen anders.

Ik ben anders net als jij!

Anders dan wat? Want wie is er nu eigenlijk wel gelijk aan een ander? Iedereen is anders dan een ander en daarmee is iedereen uniek! Gelukkig maar. En toch proberen we met zijn allen in onze cultuur mensen in hokjes te duwen. En soms met veel geweld. Pas je niet in het plaatje 'normaal'? Wijk je af van het gemiddelde? Dan ben je anders, raar, bijzonder of complex. Waarom mag je niet gewoon jezelf zijn? Jij bent uniek zoals je bent!

Deze week is de week van Autisme. Van 28 maart tot en met 4 april. Het CJG Nijkerk organiseert in dat kader diverse activiteiten. Eén daarvan viel me in het bijzonder op en daarvoor heb ik mij opgegeven: het Autisme-belevingscircuit. Inmiddels heb ik er veel over gelezen en veel van ervaren in mijn omgeving. Maar het zélf beleven lijkt me een hele goede manier om je te kunnen verplaatsen in die autistische andere. In de schoenen van iemand die soms gebukt gaat onder de sociale druk, de overload aan prikkels die hij te verwerken krijgt en de vreemde blikken als hij de omgeving te letterlijk neemt.

Autisme in het kort

Bij mensen met autisme werkt de informatieverwerking in de hersenen op een andere manier. Op allerlei verschillende manieren. Daarom zijn er ook verschillende 'soorten' autisme. Op de website van de Nederlandse Vereniging voor Autisme lezen we over de diagnoses Autisme Spectrum Stoornis (ASS), klassiek autisme, Asperger en PDD-NOS . Autisme krijg je niet, ook niet van een vaccinatie, kleurstof of 'opvoeding'. Autisme zie je niet aan de buitenkant. Met autisme word je geboren en het blijft je hele leven bij je. In Nederland hebben bijna 200.000 mensen een diagnose die te maken heeft met autisme (www.autisme.nl).

Alles wat mensen met autisme zien, horen, ruiken etc. wordt op een andere manier verwerkt. Tenminste, anders dan bij 'normale' mensen. En anders ervaren leidt tot een andere maar unieke mix van vaardigheden en competenties. Zo hebben mensen met autisme vaak een goed oog voor detail, zijn ze eerlijk, recht door zee, analytisch en hardwerkend. Maar ook hebben ze moeite met overzicht en het onderhouden van sociale contacten en hebben ze een opvallend beperkt aantal interesses of activiteiten. Soms gaat autisme samen met een verstandelijke beperking, maar bijvoorbeeld mensen met het syndroom van Asperger hebben vaak een buitengewoon hoge intelligentie.

Maar zal ik je eens wat vertellen? Het is net als een schuifpaneel van een muziekstudio. Afhankelijk hoe de schuifjes staan ervaar je meer kenmerken. En iedereen heeft er wel iets van in zich!

Ja, het is soms zwaar, leven met een autist; je moet structuur organiseren, voorspelbaarheid en beheersbaarheid regelen en eigen verwachtingen continu bijstellen, maar het leven met een kind met autisme is ook heel bijzonder. Het is nooit saai, het geeft een nieuwe kijk op zaken en leert je leven in het hier en nu. En wat denk je van 'omdenken'? Inmiddels ben ik expert in het bekijken van meerdere kanten van een situatie en kan ik veel positieve dingen zien in de kleine dingen om mij heen. Mijn idee nu is: als ik nu eens niet inzoom op de onmogelijkheden, maar juist de fantastische kanten van ASS belicht, dan kan ik zo misschien ook mijn bijdrage leveren aan begrip van deze stoornis. Want met de juiste begeleiding, een beetje begrip en vooral maatwerk, kunnen deze mensen tot bijzondere hoogte excelleren. En ons in ieder geval heel veel leren!

Letterlijk uniek!

Deze mensen nemen alles heel letterlijk, hebben moeite met beeldspraak en daardoor verloopt de communicatie soms niet vlekkeloos. Onduidelijke vraagstellingen op school, niet eenduidig taalgebruik bij (school) werk... communiceren is niet altijd even makkelijk. En aangezien communicatie mijn werkgebied is, vind ik dat intrigerend.

Autisten zijn ondanks de communicatieve hobbels, vaak heel creatief in hun denken en handelen. Laten zich niet beperken door ongeschreven regels en mindbugs. Maar zijn bij uitstek de perfecte 'out of the box'- denkers die overal een oplossing voor zien. 'Omdenkers' bij uitstek! En dat is volgens mij in de maatschappij van morgen een hele nuttige eigenschap. Dan is juist 'het anders zijn' een mooi leermoment voor velen. Bij uitstek deze week dus een manier om je eens in de 'ander(s)' te verdiepen. Als we nu eens stoppen met het in hokjes duwen en iedereen zijn talent laat ontdekken en ontwikkelen, dan wordt de wereld weer een stukje mooier!

Monique is eigenaar van MOVARO proces|communicatie|advies en houdt zich bezig met belevingscommunicatie. Ze is een snelle en creatieve denker die in de analyse niet om de hete brij heen draait, in de oplossingen energie creëert en bij de implementatie de vaart er in houdt. Betrek Monique bij een project of proces en er ontstaat gegarandeerd beweging. Haar motto: echt effect door beleving!

Vier columnisten midden in het werkgebied van nijkerk.nieuws.nl ontmoeten Nijkerk, Nijkerkerveen en Hoevelaken. Elke week een nieuwe column waarin je kunt lezen wat Iris Nieuwenhuis, Marcelle Warringa, Monique van Rooyen - Staal en Wendy Traa bezig houdt.

Elke maandag een nieuwe column online.