Tijdens de Herdenkingsbijeenkomst op vrijdag 4 mei om 19.00 uur in Dorpshuis De Stuw staat Gijs de Vries niet alleen stil bij het leven en de executie van Hoevelaker Frans Tromp in 1942, maar komen alle facetten van het verzet aan de orde, zoals de verzetskrant, sabotage, liquidatie, verraad, spionage, hulp aan joden en piloten.
Gijs de Vries heeft jaren in Hoevelaken gewoond en was begin jaren ’70 onderwijzer op de Hommersomschool. Op de museumboerderij de Mariahoeve in Putten ontmoette hij Henk Vijge, de zoon van Pieter Vijge, die tegelijk met Rijk Hooijer en Frans Tromp in 1942 gefusilleerd is. Na zijn Najaarslezing, vorig jaar november in de Stuw bij Historisch Hoeflake, heeft Gijs nog veel meer informatie binnengekregen over Frans Tromp en meerdere personen die na zijn dood in het verzet zijn doorgegaan. In het kader van het thema Geef Vrijheid Door – Het Jaar van Verzet spreekt Gijs de Vries heel meeslepend over de “Pioniers van het verzet op de Veluwe”. Ook geeft hij lezingen op scholen over de pioniers van het verzet. Op 12 april luisterden de leerlingen van groep 8 van de Schimmelpenninck van der Oyeschool aandachtig naar het verhaal over Frans Tromp. Tot zijn arrestatie in maart 1942 gaf hij les in hun lokaal.
Feldgericht
In het archief van Historisch Hoeflake ontdekte Gijs de Vries een afschrift bestaande uit zeventien pagina’s van het Feldgericht in Utrecht. De Vries: “Daarin werd precies aangegeven waarom zij ter dood veroordeeld werden. De gegevens riepen bij mij ook vragen op zoals: Wat waren de drijfveren? De doelstellingen? Met wie werkten ze samen? Werd hun werk na de terechtstelling voortgezet? Zo ja door wie? Vanuit zowel de Duitse als Engelse archieven heb ik over Frans Tromp veel gegevens kunnen achterhalen. Daarnaast heb ik gesprekken gevoerd met de familie van de omgekomen verzetsmensen.”
Burgerwacht
Gijs de Vries: “Ze kenden elkaar van de in 1919 in Hoevelaken opgerichte Burgerwacht: Zeger van Roemburg en Frans Tromp. De Burgerwacht was een vrijwilligerskorps van gewapende burgers om de bevolking te beschermen tegen gewelddadige aanslagen en handhaving van de openbare orde. Tijdens de onderlinge contacten met soortgelijke organisaties in de buurt ontmoetten zij Gerrit van den Born en Klaas van de Bor uit Terschuur. In de jaren voor het uitbreken van de oorlog werd er tijdens de oefenavonden gesproken over de ontwikkelingen in Duitsland. Over de opkomst van het Nationaal Socialisme onder leiding van Hitler, die als zwerver in Wenen begonnen was…Over de gevaren van zijn denkbeelden….Over de dreiging van een oorlog…”
Frans Tromp
“Frans Tromp, die zich ‘De Ruiter’ noemde, nam het voortouw. Hij legde contacten met de omgeving, begon met het inzamelen van achtergelaten wapens, werd actief met het illegale blad ‘De Oranjekrant’, gaf onderdak aan onderduikers en organiseerde sabotagedaden. Dat ging niet ongemerkt aan het gezin voorbij. Ook zijn 17-jarige zoon Joop werd deelgenoot van wat zijn vader ondernam. Daar waar mogelijk deelde hij vaders activiteiten in hun huis aan de Oosterdorpsstraat. Daarmee was de groep ‘Tromp’ geboren. Tijdens de Dodenherdenking staan we even stil bij een 5-tal namen. Opdat we hen niet vergeten!”
Kranslegging
De Herdenkingsbijeenkomst begint 4 mei om 19.00 uur in Dorpshuis de Stuw en is vrij toegankelijk. Muzikale ondersteuning wordt verzorgd door onder meer Edward Val. The Seaforth Highlanders of Holland komen spelend de zaal in en begeleiden om 19.50 de Stille Tocht naar Park Weldam. Om 20.00 uur worden er twee minuten stilte in acht genomen en is er kranslegging bij het monument op Park Weldam.
Op 12 april luisterden de leerlingen van groep 8 van de SvdO school aandachtig naar het verhaal over Frans Tromp. Tot zijn arrestatie in maart 1942 gaf hij in hun lokaal les.
bijdrage van Gerrit Steen
