Om in de toekomst de behoefte aan landbouwgrond voor de transitie van de landbouw en voor andere opgaven (wonen, infrastructuur, energieopwekking en biodiversiteit) passend te krijgen in de beperkte beschikbaarheid van landbouwgrond in Regio Foodvalley, moet meer dan voorheen zuinig worden omgegaan met de ruimte.

Dat is één van de belangrijkste conclusies van de verkenning naar het ruimtegebruik van de landbouw die de Wageningen Universiteit in opdracht van Regio Foodvalley heeft uitgevoerd.

Regio Foodvalley heeft te maken met een hoge ruimtedruk. Van verschillende kanten worden claims op het agrarische landelijk gebied gelegd:

• Regio Foodvalley wordt beschouwd als een overloopgebied van de Randstad;
• De verwachting is dat er de komende jaren nog tienduizenden woningen zullen moeten worden bijgebouwd om de groei van de regio op te vangen.
• De behoefte aan nieuwe bedrijventerreinen blijft onverminderd groot;
• Voor de uitwerking van de Regionale Energiestrategie (RES) wordt gekeken naar wind- en zonne-energie op land;
• In de gebiedsgerichte aanpak stikstof wordt de komende jaren gewerkt aan het herstel van biodiversiteit.
• Landbouw is in Regio Foodvalley de belangrijkste ruimtegebruiker (42% van het totale gebied). Maar ook de landbouw heeft, vanwege de transitie naar een circulair voedselsysteem en meer natuur inclusief werken, (meer) ruimte nodig.

Conclusies

Regio Foodvalley heeft Wageningen Universiteit gevraagd om voor de toekomstige ontwikkelingen vier scenario’s te verkennen waarbij rekening is gehouden met de ontwikkelrichting van de landbouw (productiegerichte bedrijfsvoering versus natuur inclusieve bedrijfsvoering) en klimaat- en milieudoelen (voorgenomen doelen versus strikte doelen).

De belangrijkste conclusies van de verkenning zijn:

• Grond is en blijft schaars voor de landbouw in Regio Foodvalley;
• De transitie naar een duurzamer landbouw vraagt om meer ruimte dan er in 2050 beschikbaar is (als de trendmatige afname van landbouwareaal van de laatste 20 jaar, tot 2050 doorzet);
• De economische resultaten van de agrosector zijn moeilijk te voorspellen, maar staan wel onder druk;
• De schaarse ruimte vraagt om slimme functiecombinaties.

Wethouder Bennie Wijnne (Barneveld): “We zijn in Regio Foodvalley, maar ook in Regio Amersfoort, bezig om alle ruimtelijke opgaven te verkennen, waarbij ook dit rapport van de Wageningen Universiteit op tafel ligt. Het voelt als een forse uitdaging om daar – met verschillende ruimteclaims, die allemaal begrijpelijk zijn – invulling aan te geven. We gaan die uitdaging samen en in dialoog met elkaar aan.”
Voorzitter Fije Visscher (LTO Noord/Gelderse Vallei): “Ik ben blij met het heldere rapport van de WUR. Het kan niet zo zijn dat we als gidsregio enerzijds voor duurzaam bodembeheer zijn en dat we anderzijds op een grootschalige manier goede landbouwgrond besteden aan andere doelen.”

De uitkomsten van de Verkenning naar ruimtegebruik landbouw 2050 voor Regio Foodvalley worden betrokken bij de Regionale Ruimtelijke Verkenning en betrokken bij het opstellen van de twee verstedelijkingsstrategieën waarbij Regio Foodvalley is betrokken (Arnhem/Nijmegen/Foodvalley en het Ontwikkelbeeld Amersfoort).

Het onderzoek is te downloaden via de website van Regio Foodvalley.