Punt achter zeer kort verhaal
Hoeveel kun je vertellen in een superklein verhaaltje? Veel. Zeer veel zelfs. Het is wel een vak apart. Daarvoor moet je bij een zkv’er zijn: een schrijver van het zeer korte verhaal. Meester in dit genre is A.L. Snijders. Mijn schrijfheld. Hij overleed op 7 juni 2021.
Snijders maakte als columnist van de Amersfoortse Courant jaren geleden al een onuitwisbare indruk op mij. Hij nam voor mij de contouren aan van een bekende. Van een vriend die elke week een goed woordje voor je heeft.
Zijn echte naam is Peter Müller. Hij is een van de 300 inwoners van het buurtschap Klein Dochteren in de Achterhoek. Het gehucht heeft één bezienswaardigheid: de dorpspomp voor het buurthuis.
In 2010 won A.L. Snijders de Constantijn Huygens-prijs voor zijn hele oeuvre. Gaandeweg ontwikkelde hij zich steeds meer als zkv’er. Het zeer korte verhaal is de kruimeldief van de literatuur, het zuigt in hoekjes waar de roman niet kan komen, zo lees ik ergens. Zijn eerste bundel met zkv’s is nu een collectors item en draagt de veelzeggende titel: Het is belangrijk dat ik niet aan lezers denk.
Een zeer kort verhaal schrijven is niet gemakkelijk. Hoe korter de tekst, hoe langer je moet nadenken. Elk woord moet op zijn plaats vallen. Waar schrijfgenoten als Simon Carmiggelt en Martin Bril anderhalve pagina nodig hebben, doet Snijders het in één alinea. Ik neem hieronder een zkv – zelfs nog een beetje ingekort – over uit de bundel Wapenbroeders, onder het motto (ik citeer Snijders zelf): ‘Ik houd van schrijven, maar overschrijven heeft mijn voorkeur.’
Wegkijken
Mijn vriend is geen wegkijker, want toen hij in een Amsterdamse tram zag dat een bekwame zakkenroller een oude dame ongemerkt van haar portemonnee beroofde, stond hij op en sommeerde de man de buit terug te geven. De dief weigerde, wat te doen? Deze vraag zou ik niet kunnen beantwoorden. Hij wel, hij gaf de dief een zeer harde klap en nam hem de portemonnee af. Toen de tram even later bij een halte stopte, duwde hij de man de tram uit, om complicaties te voorkomen. De portemonnee gaf hij terug aan de oude dame, iedereen in de tram keek hem met bewondering aan, hij stapte uit bij de volgende halte. Ik denk vaak aan deze gebeurtenis, als ik iets zie wat niet in orde is, maar ik grijp nooit in, want ik ben niet sterk genoeg om het recht op straat te handhaven. Ik zou wel een officiële rechter willen zijn, in een toga met zo’n witte bef. Rechtspreken in een zaaltje met centrale verwarming.
En dat allemaal in één alinea. Het zijn pareltjes die zich in je hoofd nestelen als een melodietje dat niet weg wil.
De mise-en-scène in de tram staat meteen op het netvlies, het kordate optreden van zijn vriend is tekenend, maar nog duidelijker is de wat lafhartige houding van de schrijver zelf. Hij kent zijn zwakheden, maar stelt zich hiertegen teweer met melancholie, zelfspot en humor. Onderwijl krijgen wij de vraag voorgeschoteld: hoe zouden wij reageren?
Snijders leest wekelijks een zeer kort verhaal voor op Radio 4. Die zijn terug te luisteren op internet. Als ik die stem hoor, zou ik graag eens met hem willen praten. Gewoon een beetje babbelen bij de dorpspomp in Klein Dochteren.
Tekst nodig? Laat woorden werken. Ben Tekstschrijver uit Hoevelaken schrijft voor alle sectoren, zorg en welzijn is zijn specialiteit.
Meer informatie? Meer blogs lezen? Kijk op mijn site. Nooit meer een blog missen? Word vaste lezer. Meld u aan via de website.
