De Tunesische overheid en de Raad van Europa organiseerden een internationale conferentie over vrouwen en lokale overheden.
Janneke van Heugten (VIDM) was één van de deskundigen, die de zaal toesprak tijdens die conferentie afgelopen week.
Hoe ze bij mij uitkwamen?
Mijn bedrijf Mediaplatform VIDM wordt door Europese vakgenoten gezien als meest innovatieve tool in Europa (onderzoek van de European Institute for Gender Equality) om de aanwezigheid van vrouwen in de media te verbeteren. En te bevorderen dat meer vrouwen hun stem laten horen. Ik ben meerdere keren als adviseur actief geweest bij het ministerie van OCW. Ik heb bijgedragen aan een onderzoek op het gebied van vrouwen in de media voor de European Institute for Gender Equality. Waarvoor ik twee keer naar Litouwen ben geweest.
De Raad van Europa heeft enkele jaren geleden een congres georganiseerd over vrouwen in de media en heeft mij toen vooraf gevraagd om een stuk te schrijven waarop het congres gebouwd zou kunnen worden. En zo kwamen ze bij mij uit toen de Raad van Europa een congres ging organiseren met het centrale thema ‘Vrouwen en de lokale macht’. Mijn statement tijdens de presentatie was niet voor niets: “In een gezonde democratie kunnen we niet zonder de stem van vrouwen in de lokale politiek en in de media”.
Waarom ook over media?
Quota werken niet als stereotype beeldvorming en stereotype benadering van vrouwen in o.a. de media niet wordt aangepakt. Stereotype portrettering en stereotype benadering van vrouwen stimuleert de ongelijke behandeling van vrouwen. Vrouwen gaan niet ineens meer hun stem laten horen door het invoeren van quota. Er moet meer gebeuren. Daarom was ik gevraagd om te delen wat ik in Nederland doe op dit gebied.
Presentatie
Vrouwen worden in verschillende domeinen van de samenleving gediscrimineerd. De stereotype portrettering van vrouwen in de media helpt daar niet bij. En stimuleert juist deze ongelijke behandeling. Ik was gevraagd om te vertellen over de feiten en cijfers m.b.t. vrouwen in de media, over mijn Nederlandse initiatieven, over welke Europese oplossingen er zijn en wat wel en wat niet werkt en waarom. Een groot deel ging over de activiteiten van mijn bedrijf Mediaplatform VIDM die de aanwezigheid van vrouwen in de media verbeteren. Onder andere de jaarlijkse Vrouw in de Media Award en de manier waarop ik dat samen met ZijSpreekt heb opgezet, kwam voorbij in mijn presentatie.
Opvallend
Wat echt opvallend was tijdens het congres dat zowel mannen als vrouwen zeer gepassioneerd over vrouwenrechten spraken. Tunesië wordt in de Arabische wereld als een pionier in vrouwenrechten beschouwd. Tunesië heeft in de grondwet vastgelegd dat mannen en vrouwen gelijk (dus echt 50/50) vertegenwoordigd moeten zijn. Ik zat op het podium naast twee ministers die boze statements en vragen uit het bijna schreeuwende publiek kregen van mannen en vrouwen die vonden dat er veel harder gevochten moest worden voor vrouwenrechten.
Natuurlijk hebben ze in Tunesië heel wat in te halen. Maar in Nederland zitten we in de remolie als het gaat om het verbeteren van de positie van vrouwen. Soms wat voorzichtige stapjes vooruit, maar echt snel is het afgelopen twintig jaar niet gegaan. Als Tunesië deze lijn doorzet, hebben ze ons in 50 jaar zeker ingehaald. Op gebied van volksvertegenwoordiging hebben ze ons eigenlijk nu al ingehaald.
Kandidaat raadslid
Natuurlijk is het een eer om te mogen spreken voor de Raad van Europa. De reden dat ik vooral ontzettend blij was met deze kans, was omdat het publiek internationaal was en ik hoop dat ik veel mensen heb kunnen stimuleren om ook met beeldvorming aan de slag te gaan. Zodat er niet alleen naar gelijkwaardigheid in cijfers en deelname aan de politiek gestreefd gaat worden. Maar ook naar gelijkwaardigheid in behandeling.
De andere presentaties werden gegeven door experts en mensen van ministeries uit verschillende Europese landen. De rode draad was: ‘hoe zorg je dat de stem van de vrouw in de lokale politiek gehoord wordt.’ Hoe zorg je dat vrouwen kenbaar maken waar er problemen liggen en hoe bevorder je een toename van vrouwen die actief deelnemen in de lokale politiek.
Voor mij als kandidaat raadslid (PRO21, nummer 6) een interessant thema.
Op persoonlijk vlak was dit een mijlpaal, omdat ik tien jaar geleden nog totaal niet graag voor een groep sprak. Ik kon dagen van te voren buikpijn hebben van het idee dat ik voor publiek moest spreken. Omdat ik toch invloed wilde hebben op bepaalde maatschappelijke vraagstukken ben ik ‘ja’ blijven zeggen als ik gevraagd werd. Uiteindelijk heb ik een aantal jaren geleden een speechcoach gevraagd om ervoor te zorgen dat ik juist zou gaan genieten van het spreken. Inmiddels heb ik voor grote groepen mensen gestaan. Of er nu twintig of vijfhonderd mensen in het publiek zitten, maakt mij niet meer uit. Als je zichtbaar bent, kun je invloed hebben. En vaak meer betekenen dan wanneer je achter de schermen blijft. In het Engels spreken voor de Raad van Europa was echt ontzettend gaaf om te mogen doen. Het scheelde natuurlijk wel dat ik eind jaren negentig bij Amnesty International in Sydney en Brisbane (Australië) heb gewerkt. Daardoor was het Engels spreken geen blokkade om ‘ja’ te kunnen zeggen toen ik gevraagd werd.
Nederland als rolmodel?
Interessant detail is dat Nederland het VN Vrouwenverdrag heeft ondertekend (jaren 90) en dat daarin staat dat stereotype beeldvorming van vrouwen in de media discriminatie is en daarom actief tegen gegaan moet worden door de overheid. De Nederlandse regering is vorig jaar flink op de vingers getikt door de VN dat ze het VN-vrouwenverdrag op dit gebied totaal niet naleven. In Nederland hebben we behoorlijk last van remolie, omdat we denken dat alles al goed geregeld is voor vrouwen. En vrouwen al gelijke kansen en gelijke behandeling krijgen. Daardoor gaat de ontwikkeling tergend traag en staat op veel gebieden zelfs stil of gaat achteruit.
Tunesië, pionier in vrouwenrechten
Tunesië, het grote en helaas enige voorbeeld van een succesvolle democratische transitie na de Arabische lente. Er staat een spotlight op Tunesië met betrekking tot de gelijke kansen en rechten voor vrouwen en mannen. Tunesië wordt in de Arabische wereld als een pionier in vrouwenrechten beschouwd. Tunesië heeft in de grondwet vastgelegd dat mannen en vrouwen gelijk vertegenwoordigd moeten zijn.
Daarom staan de regering onder grote druk om dit ook waar te maken. Natuurlijk is er op heel veel gebieden een achterstand met betrekking tot de positie van vrouwen. Maar politiek gezien zal Tunesië straks een betere man/vrouw vertegenwoordiging in de politiek hebben dan Nederland.
Op het congres ging het vaak over dat een mentaliteitswijziging meer voor de Tunesische vrouw zal doen dan een wetswijziging.
Extra achtergrondinfo
In Tunesië heeft in juli het parlement een wet goedgekeurd die geweld tegen vrouwen wil elimineren. De wet zal voor nooit geziene maatregelen zorgen in een Arabisch land, waar ruim 99% van de bevolking als islamitisch staat geregistreerd.
