Donderdag 15 maart 2018: Dag van de Leerplicht.
Voor mij inmiddels een vast jaarlijks moment. Een moment om, nog meer dan anders, stil te staan bij het Recht op Onderwijs en ontwikkeling voor kinderen/jongeren.
Onderwijs biedt kinderen kansen. Kansen om zich te ontwikkelen, om te groeien naar volwassenheid. Zodat ze vragen als “Wat wil k worden, wat wil ik zijn?” kunnen beantwoorden. Voor een groot deel van de jongeren verloopt dat ontwikkelingsproces redelijk standaard. De één is misschien wat sneller dan de ander, of spijbelt wat meer dan de ander. Of komt wat vaker te laat. Soms wordt er een keer geswitcht van school of opleiding. Tijdens die ontwikkeling leer je als puber omgaan met aardige, vervelende, goede of lastige docenten. En je leert omgaan met je eigen groei: je sluit vriendschappen, soms voor het leven. Je leert je eigen weg te gaan.
Maar niet voor iedereen gaat het proces zonder al te veel problemen. In mijn dagelijkse praktijk als leerplichtambtenaar en adviseur leerplicht, merk ik dat regelmatig.
Daar zie ik jongeren stoeien met zichzelf en hun omgeving.
Dan gaat het niet zoals ze het zouden willen… Ze hebben moeite met leren, of met de leerstijl die er op school wordt gebruikt. Soms stuiten ze op school op onbegrip. Als bijvoorbeeld niet opgemerkt wordt dat ze de lesstof te saai of te traag vinden. Sommige kinderen weten na één keer lezen en een sommetje maken, al hoe het moet. Twintig keer herhalen stompt hen af. Ook zijn er jongeren die erg veel last hebben van geluiden om zich heen: van leerlingen en docenten. Prikkels, prikkels en nog eens prikkels…
Voor veel ‘gewone’ scholen is het moeilijk deze jongeren goed onderwijs te bieden. En al wordt er wel veel aan ondersteuning gedaan en zijn er gelukkig veel docenten die oog hebben voor de leerbehoefte van het kind: niet elke school kan altijd de benodigde voorzieningen bieden. Soms ontbreekt het aan tijd, geld, mogelijkheden. Soms ontbreekt het ook aan docenten die goed met verschillen kunnen omgaan.
Te vaak nog lukt het daarom niet om alle kinderen goed op te vangen of een plek te geven. Er zitten kinderen thuis, die graag naar school zouden willen: ‘thuiszitters’. Ze zitten niet thuis omdat ze niet kunnen leren. Ze zitten thuis omdat ze niet het juiste maatwerk krijgen, of omdat niemand ze ziet. Soms krijg ik hen of hun ouders te spreken. Dan gaan we op zoek naar passende oplossingen. Het liefst samen met school, of met instellingen die nauw betrokken zijn bij het onderwijs. Om te zorgen dat de kansen op een goede en passende opleiding niet verloren gaan. Dat het Recht op Onderwijs ook voor hen recht overeind blijft staan.
Zo’n ‘Dag van de Leerplicht’ is voor mij dus telkens weer een moment van bezinning. Een dag om nóg nadrukkelijker dan anders stil te staan bij dat Recht voor het Kind. Om nog nadrukkelijker de vraag te stellen: hoe kunnen we, hoe kan ík, ervoor zorgen dat ál onze jeugd voorbereid is op de Toekomst. Door onderwijs dat zo dichtbij mogelijk voor hen allen beschikbaar en bereikbaar is.
Bart Verbeek
Adviseur Leerplicht
Raadslid PRO21.
