Hans den Haan over ganzen

Foto:

Nu de dagen korter worden en het kouder wordt, bevolken ze de Arkemheense polder weer in groten getale.

De ganzen.

Waarbij de soort de grauwe gans het merendeel heeft. Ik heb nooit begrepen wat er zo grauw is aan de grauwe. Ik vind het ook een onsympathiek woord.
Je hebt ook de rotgans. Als soort. Ik kan me voorstellen dat sommige boeren zeggen: weg met die rotganzen. Maar ze roepen hun eigen naam, deze ganzen: “rot rot”. Ik zou zeggen: verander die roep eens.
Maar terug naar de grauwe. De grauwe gans was veertig jaar geleden een zeer zeldzame vogel. Nu zijn er zo’n 700.000. Maar God kent ze alle bij naam. Veel Donalds en Dagoberts.
Hoe komt dit, zoveel ganzen? Het komt door het knabbelgras. Het massaal door de boeren ingezaaide knabbelgras is hun hoofdvoedsel. En er is veel van. Kijk ze lekker happen, die grauwen.

Ook hebben ze weinig natuurlijke vijanden, die ganzen. Alleen de vos lust wel eens een ganzenhapje. Boterzachte gevulde gans met portsaus, dat is hun favoriete recept. 1 gans (ca. 5 kg), 3 stengels selderij, 1 grote ui, 1 zure appel, 6 sneetjes geroosterd brood, 250 g panklare, vacuümverpakte kastanjes, tijm, zeezout, vers gemalen peper, 200 ml kokend water, 200 ml droge witte wijn, 3.5 eetlepels roodbruine port (tawny), 4 eetlepels witte bloem, 600 ml kippenbouillon.
Maar de meeste ganzen hebben inmiddels de cursus “Grijp de vos” gedaan. Dus de vos gaat niet meer los. Voor de schapen is er een cursus “Grijp de wolf” in ontwikkeling. Maar de enige wolf die ooit in de Arkemheense polder is gesignaleerd had het niet zo op ganzen. Te grauw voor hem.

Het zal jullie wel zijn opgevallen: de ganzen vliegen doorgaans in de vorm van een V. Voor een individuele gans is het lastig om in een V te vliegen. Dat zie ik zo’n vogel nog niet zo gauw doen. Twee ganzen ook niet. Vanaf drie komt de V in beeld.
De grote vraag is: waarom vliegen ganzen in een V. Het antwoord: de Q is te moeilijk voor hen.
De vraag is: gaat de V van nature of hebben ze er les in gehad? Een jonge gans heeft nog niet zo een- twee-drie de V onder de knie. Ze leren door ervaring.
Wij leden van de vereniging “De ganzenvriend” begeven ons elk jaar weer in de polder om de V-vlucht te bestuderen. Ganzen die de V verwaarlozen worden daar op aangesproken. Wat dat betreft zien we veel quasi-V’s. Maar de wind speelt hier ook parten. Toch zijn de ganzen redelijk stormvast. Pas bij windkracht negen krijgt het ganzenvolk problemen met hun V. Met vooruit vliegen überhaupt. We zien dan wel eens de terugwaartse V. Maar die ontaardt nog wel eens in een W. We spreken dan van een rommel-V.

Er zijn ook ganzen die helemaal aan het eind van de V de V verlaten. Dit zijn de zogeheten buitenganzen. Eenmaal uit de V zit je in de puree.
Trekt de V noordwaarts, dan willen de V-verlaters nog wel eens in het westen of oosten belanden. Het is dan voor ons vrienden van de vereniging ”De ganzenvriend” nog wel eens zaak om deze ganzen weer op te speuren. Rotganzen roepen dan nog wel iets anders dan “rot rot”. Namelijk: “hier ben ik”. Zo heeft elke gans wel eens zijn tragedie. Vaak komen zij dan in knabbelgras-loze streken terecht. Zoals op het Plein in Nijkerk.

Eens per jaar is er het wereldkampioenschap V-vliegen. Wij spreken gewoonlijk alleen maar van Vliegen. Belangrijke elementen daarbij zijn strakke lijnen en een scherpe punt. Ook wordt gekeken naar de hoek van de V. Zestig graden is het ideaal.
We hebben daar ook het onderdeel breed-vliegen en schoonvliegen. Jullie begrijpen het al: bij het breedvliegen gaat het om een zo groot mogelijk aantal ganzen per V. Zodat een brede V ontstaat. Het record is 581 meter breed. En geloof het of niet: het zijn onze Arkemheense ganzen die dit record in handen hebben. In hun zwemvliespoten.
Bij het schoonvliegen trachten onze ganzenvrienden andere letters te vliegen dan de V. Het liefst het hele alfabet. Behalve de Q. En sommige groepen proberen zelfs complete wiskundige formules uit. Dat zijn de Beta-ganzen. Dat zijn de gans andere ganzen.
Alle winnaars in de diverse categorieën krijgen de gouden V. Die past niet in hun prijzenkast. Dus zijn er speciale kasten aangeschaft.

Het moet wel gezegd worden: nu de vogelgriep zoveel slachtoffers maakt, komen de ganzen steeds meer tot geloof. Steeds meer ganzen bekeren zich tot de grote V. De grote V is de God van de ganzen. Zij geloven dat de grote V een heel mooie en sterke gans is met een prachtig gak-geluid. Sommigen ganzen beweren dat zij de grote V hebben ontmoet. Maar alle bekeerde ganzen zeggen dat hij altijd aanwezig is.
Ook geloven zij dat zo’n 2000 jaar geleden de kleine V op deze Aarde heeft rondgevlogen. De kleine V is de zoon van de grote V.
De ganzen kennen ook de boze V. Dat is de tegenstrever, die de ganzen slecht weer bezorgt als zij erop uit moeten. Die hun het gras voor de voeten wegmaait.

Maar het is wel duidelijk, het ganzenseizoen is weer begonnen. Laten we ervan genieten en trots zijn op onze ganzen. Trots op de gans.

Aanmelden nieuwsbrief
Cookieinstellingen