HOEVELAKEN/ROTTERDAM – Onlangs is in het Nederlands Architectuurinstituut (NAi) te Rotterdam het eerste exemplaar van de monografie ‘Jan Verhoeven: exponent van het structuralisme’ aan de kinderen van Verhoeven, Caroline, Saskia en Vincent, overhandigd. Bij de Hoevelakense architect Jan Verhoeven (1926-1994) stond het idee dat architectuur kan bijdragen aan een betere samenleving centraal en hij koesterde het kunstenaarschap in vele vormen, waaronder de zangkunst. Het was dus niet zo verwonderlijk dat onder begeleiding van pianiste Joke van Kregten zijn dochter Saskia, die zangdocente is, ‘Ridente La Calma’ van Mozart ten gehore bracht in de overvolle Bakemaserre van het NAi.
HOEVELAKEN/ROTTERDAM – Onlangs is in het Nederlands Architectuurinstituut (NAi) te Rotterdam het eerste exemplaar van de monografie ‘Jan Verhoeven: exponent van het structuralisme’ aan de kinderen van Verhoeven, Caroline, Saskia en Vincent, overhandigd. Bij de Hoevelakense architect Jan Verhoeven (1926-1994) stond het idee dat architectuur kan bijdragen aan een betere samenleving centraal en hij koesterde het kunstenaarschap in vele vormen, waaronder de zangkunst. Het was dus niet zo verwonderlijk dat onder begeleiding van pianiste Joke van Kregten zijn dochter Saskia, die zangdocente is, ‘Ridente La Calma’ van Mozart ten gehore bracht in de overvolle Bakemaserre van het NAi.
Jan Verhoeven is een geboren en getogen Amersfoorter, die op 25 mei 1926 het levenslicht aan de Arnhemseweg zag, en opgroeide aan de Hogeweg waar zijn vader het technisch adviesbureau ‘J.A. Verhoeven’ had. Volgens Mette Zahle, de auteur van het 175 pagina’s tellende boek over het leven en werk van Verhoeven, was de oude binnenstad van Amersfoort zeker een inspiratiebron voor de architect. ,,Dit oudste deel van de stad is vol interessante ruimtelijke belevenissen: lagere en hogere woonhuizen, grote kerken tussen steegjes en grachten en gebogen straten. De structuur ervan doet denken aan de opbouw van Verhoevens werken. Voor de ruimten rond de school in Heumen en pleinen in de woonwijk aan de Kyftenbeltlaan in Hoevelaken zou de driehoekige Appelmarkt model hebben kunnen staan.’’
Voor de uitreiking van het eerste exemplaar hield Hilde de Haan, architectuurpublicist, een inleiding waarin zij het fenomenale ruimtelijke inzicht van Verhoeven prees. ,,Jan was een echte architect met gevoel voor ruimte en hij wilde met zijn architectuur een leefbare en aangename woonomgeving scheppen waarbij hij het individu centraal stelde. Dit als reactie op de kilheid van het grootschalige ‘Nieuwe Bouwen’ in de jaren zeventig zoals in de Amsterdamse Bijlmermeer. Het werken met baksteen en hout was een reactie op die groteske kilheid. Verhoeven liet zich inspireren door toneel, theater en muziek en zag overeenstemmingen met name in de muziek. De melodie kun je vergelijken met licht-donker, open-gesloten en hoog-laag. Hij hield ervan die elementen als een componist en dirigent door elkaar heen te laten klinken, ieder zijn eigen stem en ook samen als een mooie symfonie. Het kon nog goed komen met de wereld’’ eindigde zij vol enthousiasme haar speech.
Architect Jan Verhoeven tekende vele woningen, woonwijken en scholen, niet alleen negen projecten in Hoevelaken, twaalf in Amersfoort en vier in Leusden, maar totaal ruim honderd zestig projecten in heel Nederland. Het werk van Verhoeven heeft een uitgesproken karakter en het hoofdidee is dat ‘individuele delen’ liggen rond een ‘gezamenlijk deel’, bijvoorbeeld bij zijn huizen aan de Kyftnbeltlaan in Hoevelaken liggen de individuele kamers rond de woonkamer met vide en de huizen liggen aan een meerhoekig plein. Bij zijn scholen liggen de klassen rond een grote ontmoetingsruimte. ,,Ordening is relaties leggen ook tussen mensen’’ was Verhoevens benadering.
Volgens dochter Saskia Verhoeven, die met haar gezin in één van de twee atelierwoningen uit 1966 op Park Weldam te Hoevelaken woont, was haar vader ‘onconventioneel’. ,,Hij was zeer gedreven en ondanks zijn permanente longziekte energiek. Als vader was hij een lieve man met onze moeder Eva als drijvende kracht op de achtergrond.’’ Ze herinnert zich dat hun vakantiereizen eigenlijk altijd studiereizen naar historische steden in Frankrijk en Italië waren. ,,Net als in Amersfoort deed hij daar inspiratie op, het waren prachtige vakanties’’ besluit zangdocente Sakia terwijl ze trots het boek toont.
Het boek ‘Jan Verhoeven (1926-1994): exponent van het structuralisme’ is te bestellen via de uitgever www.bonas.nl of via de boekhandel. Prijs: € 28,=.
In deze door hemzelf ontworpen atelierwoning op Park Weldam te Hoevelaken woonde en werkte de experimenteel architect Jan Verhoeven van 1966 tot zijn dood in 1994.
Dochter Saskia Verhoeven, die een klassieke zangopleiding op het conservatorium volgde, toont trots het eerste exemplaar van het boek ‘Jan Verhoeven: exponent van het structuralisme’.
Verslaggever en foto’s: Theo Zuurman
