Op maandag 27 januari 2025, op Internationale Holocaust Dag, was er een stille tocht ter herdenking, van het feit dat Auschwitz die dag 80 jaar geleden is bevrijd.
De tocht begon om 15.00 uur in het oude stadhuis met een toespraak van Museum Nijkerkdirecteur Edith de Jong.
Aan de tocht namen onder meer deel Burgemeester Tinet de Jonge, de vertegenwoordiger van de Joodse Gemeenschap Avi Cohen Stuart, wethouders en raadsleden, een paar scouts, die een bloemstuk droegen en kinderen van Daltonschool Corlaer, muzikanten van de NSFC en anderen.
Zij liepen naar het Joods monument aan de Bruins Slotlaan. Daar sprak Burgemeester Tinet de Jonge de aanwezigen toe.
Lazen de kinderen Daltonschool Corlaer de namen van de slachtoffers voor.
En ging Avi Cohen Stuart voor in gebed.
U kunt de tocht hier live bekijken. Het programma begint na 9 minuten uitzending met de toespraak van Museum Nijkerkdirecteur Edith de Jong.
Deze Stille Tocht was het startsein van de viering van 80 jaar vrijheid.
Vandaag herdenken we de bevrijding van Auschwitz. Op 27 januari is het precies 80 jaar geleden dat het concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz werd bevrijd in 1945. Een moment dat wereldwijd symbool staat voor de verschrikkingen van de Holocaust, maar ook voor hoop en bevrijding.
In Nijkerk, aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog, leefden enkele tientallen Joodse inwoners. Bijna niemand van hen keerde terug. Dit verlies is onvoorstelbaar groot. Het zijn verhalen van gezinnen, van vaders, moeders en kinderen – van mensen met dromen en een toekomst – die op brute wijze werden weggerukt.
Ondanks dat het 80 jaar geleden is, blijft de impact voor overlevenden en nabestaanden groot. We nemen steeds vaker afscheid van de laatste overlevenden, zij nemen verhalen met zich mee. Velen van hen konden niet praten over wat zij hebben meegemaakt of gezien, omdat het gewoonweg te gruwelijk was. Daardoor zullen we nooit volledig begrijpen wat zij hebben moeten doorstaan. Zij hebben het vreselijke leed, dat hen ook na de bevrijding nog gevangen hield, alleen gedragen.
De littekens van de Tweede Wereldoorlog zijn nog steeds voelbaar bij Joodse, Roma en Sinti-families. Voor allen die achterbleven is het persoonlijke verdriet en het gemis groot. Het leed van de oorlog is niet voorbij als de oorlog is afgelopen. Geen enkele generatie mag vergeten wat er is gebeurd en wat nog steeds gebeurt. Laten we de slachtoffers blijven herdenken die hun leven gaven voor onze vrijheid of die slachtoffer werden van oorlogsgeweld.
Er zijn ook verhalen van moed en medemenselijkheid die we niet mogen vergeten. Dit zijn de verhalen van mensen die de oorlog hebben overleefd dankzij de hulp van vrienden, familie, buren en zelfs wildvreemden. Mensen die met gevaar voor eigen leven, levens van anderen redden.
Zij keken niet weg, maar handelden. Zij voelden zich, ondank persoonlijke dilemma's, verantwoordelijk voor mensen in nood of levensgevaar. Met kleine en grote daden hebben ze de levens van duizenden Joodse, Roma en Sinti-families een andere wending kunnen geven. Daar mogen we op een dag als vandaag ook bij stil staan en dankbaar voor zijn. Want dat getuigt van moed en kracht. Daarmee verspreidden ze een gevoel van hoop en vertrouwen in een tijd van wantrouwen en doodsangst.
De lessen van de Holocaust zijn nog steeds actueel. De thema’s van uitsluiting, discriminatie, onverdraagzaamheid en haat is helaas nog steeds zeer actueel. Daarom is het belangrijk dat we onrecht dat een ander wordt aangedaan nooit accepteren of daar onverschillig onder blijven. Niet in de in de wereld, niet in Europa, niet in Nederland en niet in de gemeente Nijkerk.
Laten we dankbaar zijn voor de vrijheid waarin we mogen leven. Vaak ervaren we pas wat we hadden, als het er niet meer is. Laten we dat voor zijn. Vrijheid is niet vanzelfsprekend. Vrijheid vraagt iedere dag uw en mijn verantwoordelijkheid.
Laten we ons blijven richten op wat ons verbindt en compassie tonen voor elkaar. Niet alleen op een dag als vandaag, maar op elke andere dag van het jaar. Respecteer elkaars geloof, mening, politieke voorkeur, achtergrond en overtuiging. Om in harmonie te leven, hoef je niet hetzelfde te denken of te zijn. Als we ons maar blijven herinneren dat iedereen gelijkwaardig is. Iedereen draagt zijn of haar eigen kwaliteit bij, iedereen mag gezien worden en iedereen is van betekenis voor ons samenzijn en samen leven.
Laten we deze dag niet alleen gebruiken om terug te kijken, maar ook om vooruit te kijken. Zodat we samen bouwen aan een samenleving in de gemeente Nijkerk waar compassie, verbondenheid en saamhorigheid de norm zijn.
Straks zullen schoolkinderen de namen van de Joodse slachtoffers voorlezen. Met deze eenvoudige, maar betekenisvolle daad eren we hen. We zeggen: jullie worden nooit vergeten.