Verhoale in et Veluws dialect: Bienaame
Ruum 200 joar e'leeje mozze wuullie an de femielienaam
Dat had toe d'r tied (in 1811) de Keizer van Frankriek bedocht, Napoleon, die had in die tied een flinke vinger in de pap in Nederland. Hie neumde z'n eige koning van Holland en prebeerde zelfs een beetje Nederlands te proate, wat niet altied goed ging want hie was niet goed in toal. Zo zei hie op een gegeeve moment: Iek ben konijn van Olland.
Mar goed, vanof die tied begon de burgerleke-stand van alles bie te houwe en mos iedereen an de femielienaam of achternaam
Bienaame waare dus al veul ouwer
Woar he'n wuulie gien bienaame veur in Niekark, landelek of weereldwied???
Veur oens pepier geld, mooie of lilleke gebouwe, darpe, steeje, voetbalclubs, voetballers, plant, beeste, buure, neum mar op...
Veur oens vroggere Gulden-geld ha'n we veur elk biljet een bienaam: Een Joet was een tientje, een geeltsje was een breefje van vuufentwienteg gulde, een Meijer was hoenderd gulde enz...
In et voetbalwereldje komme noar mien idee ok de gekste bienaame veur, niet alleen veur speulers mar ok veur de clubs. De bekenste bienaam veur een voetballer is denk ik wel Diëgo Maradonna, nl Pluisje! Van Hanegem is de kromme. Ruud Gullit: De zwarte tulp enz...
Veur politici, neem noe Hans Wiegel, die iedereen kent as et orakel van Diever, Geert Wilders is Blonde Dolly en Ien Dales was Ma Flodder. Dan he'n we nog de darpe of steede zoas: Amersfoort is Keistad, Utrecht Domstad, Deventer Koekstad en dat niet eens alleen met Carnaval, dan heet Hoogland ineens Zandkruujersgat.
Docht altied dat Niekarkerveen en Bunschoote wel een beetje et argst waare met bie of scheldnaame, mar effe googele leerde me dat wuullie veer achterbleeve bie Urk, Scheeveninge of Katwiek.
Mar loate we et in de buurt houwe.
Alleen in Appel (gemeente Niekark) ha'n we al genog biename, en dat begon heel simpel. Voader heette Piet, dus was moeder vrouw Piet veur minse die heur niet goed genog kende um heur bie heur veurnaam te noeme, zo simpel was et. Denk dat et d'r in die tied ok mee te maake had dat de man van et stel beeter kende want de vrouw en de puus bleeve meestal thuus.
Een buurman heette Bartus, z'n vrouw heette Alie, dat was dus Alie van Bartus. Alie en Bartus hadde ok een dêêre die Alie heette, dat was kleine Alie van Bartus
Zo ging dat op de Veluwe in de vuufteger joare van de veurege eeuw.
De meeste minse kende mien voader as Piet Pruum umdat ie z'n leeve lang as hie niet at of drunk pruumtebak kouwde.
Bienaame waare zowat de duudelekste anwiezing die je kos geeve want et zei veul over et mins wat die bienaam had, mar d'r waare ok scheldnaame. Denk dat Piet Pruum doar arges tusse in zat. De nestezeiker, et ouwe griesgat, driethuus of oal zeik waare soort scheldnaame.
Mien buurman noemde minse veerderop in de stroat De Ouwe Vandalen, beetje een scheldnaam denk ik, of messchien heette ze wel Van Dalen? Mar hie noemde ze zo umdat ze nogal oenhandeg met de auto waare en regelmoateg iets oendersteboove ree'je zoas hun tuinhekje, plante uut de border of over een stukje heg.
Een stukje veerderop woende in een bakhuusje bie een boederie Nathalie, nog een oenschuldeg kuuke toe ze veur et eerst bie de eigenoare kwam um hun bakhuusje te huure. Buurman mos arg z'n best doen um niet in lachen uut te barste toe hie an heur vroeg: wat was je naam ok weer. Nathalie, zei et kiend, mar de jonges in et darp noeme me ok wel Natte Alie. Dat bleef veur zolang ze doar woende altied Natte Alie.
Veerderop in de stroat woende de Hurricane (orkaan) kende et mins niet mar wis precies wie ze bedoelde.
In Niekark kom ik niet veerder dan de aller bekenste zoas Gekke Oas, Adje Foep en Eus, mar d'r bin doar nog veul meer bienaame netuurlek: Zo had je: De Pielo, ik bin bevriend met een deere van Pielo die een kiend uut de Filippijnen adopteerde en trots de kleine "Filippielo" liet zien. De Bandenkoning, bekend in de wieje umgeeving, De Kiep, Hent Sok, Kaatje Boef, De Mup, De groote jonges van Van de Boom, die ha'n een klein breurtje die ze struukje noemde, en dan schiet me nog een Volleybalclub uut de tachteger joare te binne, De Leste De Beste wat noa een biertje of wat Dikke Lul Drie Bier heette.
Tot slot De Knalpot, De Knalpot verloste me van een nekhernia en lulde oendertusse lekker deur, et was eind december en ze vertelde dat ze gek was op knalvuurwark. Die fysiotherapeute heette vanof tie tied De Knalpot.
bijdrage van Ap uut Appel
Columnisten hebben de vrijheid hun mening te geven en hoeven zich niet te houden aan de journalistieke regels voor objectiviteit.
