Verhoale in et veluws dialect: Dialect, streektoal,

28 sep , 21:23 Columns
2024 09 28 ab 1
Hoe lêêg je dat uut, en hoe begon et allemoal?
Doar keu'je ingewikkeld over doen, mar da's narges veur nodeg, elke oenderzeuker of deskundege begint z'n verhoaltsje steeds met: Waarschijnlijk is het zo gegaan...
Et dialect is de oorspronkeleke toal, pas een poar hoenderd joar e'leeje kwam de standaardisering van oenze toal op gang en oentsting d'r een soort overkoepelende toal, et standaard Nederlands.
Loater kwam de officiele schrieftoal die overegens nog steeds an verandering oenderheveg is, zie: et Greune boekje, Nieuwe spelling en neum et mar op.
Eerst was de spreektoal zowat geliek an de schrieftoal...
Hoe dan ok: veul Veluwenoare spreeke die toal nog of verstoan et op z'n minst.
Et Nederlands dat we op school leere neume we ok wel ABN, Algemeen Beschaafd Nederlands.
Dat sting zo veer van mien toalgebruuk of (ik leerder op de lêêgere school pas Nederlands spreeke) da'k veul dinge niet begreep zoals : Daar ruist langs de wolken een vriendelijke schaar. Ik kende allen mar "een schaar" uut de neideus van m'n moeder.
Toe ik eet ABC begos te schrieve, en woorde kos maake, keek ik vaak vreemd teege die letters an, zag al gauw roare combinaties en docht: as je van je achternaam Boender heet, noem je kiend dan niet Willem Cornelis, en denk goed noa bie ofkortinge.
Zo heette de Katholieke Universiteit Tilburg binne zes weeke: Katholieke Universiteit Brabant.
Columnisten hebben de vrijheid hun mening te geven en hoeven zich niet te houden aan de journalistieke regels voor objectiviteit.