Laat ik beginnen met te stellen dat mensen die écht in nood verkeren altijd geholpen moeten worden.
Het probleem is echter dat dit lang niet voor iedere asielzoeker het geval blijkt te zijn. Europees gezien komt daardoor nog niet de helft in aanmerking voor een verblijfsvergunning ( 49.1% in 2022 ). Opvallend is dat in dat jaar in Nederland 87,2% van de aanvragen werd goedgekeurd. Dit roept de vraag op waarom er ondanks Europese regelgeving toch zoveel verschil is. (Redactie: zie "
Waarom krijgen meer asielzoekers in Nederland een verblijfsvergunning?")
Door dit hoge percentage hebben we in Nederland onevenredig veel statushouders ( asielzoekers met een verblijfsvergunning ). Deze statushouders hebben volgens de regelgeving allemaal recht op huisvesting en daar gaat het hele systeem in Nederland en dus ook in
Nijkerk op vastlopen. De gemeente krijgt taakstellingen vanuit de overheid om statushouders te huisvesten. Dat levert problemen op, Nijkerk heeft al een tekort van 100 woningen en moet dit jaar ook voor 112 statushouders huisvesting regelen. Dit is onmogelijk met een geplande bouw van 250 woningen per jaar, waarvan slechts 35% ( ongeveer 90 stuks ) geschikt zou zijn voor statushouders én starters.
Recent nieuws toont aan dat de taakstellingen alleen maar hoger zullen worden en de woningtekorten steeds groter. Volgens cijfers van het COA zitten er nog ruim 20.000 statushouders in AZC’s zitten waar nog geen opvang voor geregeld kan worden, ook hebben ongeveer 40.000 nareizigers een verblijfsvergunning aangevraagd waarvan 90% hem ook gaat krijgen ( circa 36.000 personen ). Dit betreft alleen nog maar de mensen die al recht op huisvesting hebben. Daarnaast zitten er nog 50.155 asielzoekers in de opvang te wachten op een verblijfsvergunning ( peildatum 19 augustus ). Met 87,2 % goedkeuring gaan er ruim 40.000 statushouders uit voortkomen en ook daar gaan nareizigers op volgen. Hier bovenop komen ook iedere week nog 800 tot 1000 nieuwe asielzoekers!
De gemeente zal de komende jaren steeds grotere aantallen statushouders moeten gaan huisvesten. Kortom: het loopt volledig vast! Als Nederland ook in de toekomst een toevluchtsoord wil blijven voor terechte asielzoekers, zijn moeilijke beslissingen noodzakelijk. Dat begint met het minder aantrekkelijk maken van Nederland als asielland, door bijvoorbeeld kritischer te kijken naar asielaanvragen en voorzieningen voor statushouders te versoberen, maar ook door terughoudendheid als het gaat om uitbreiding van AZC capaciteit.
Het college van B&W in Nijkerk weet al dat ze de statushouders niet zullen kunnen plaatsen, laat staan dat de starters in onze gemeente ooit nog een woning krijgen. Desondanks willen ze toch een AZC in Nijkerk opzetten en daarmee het systeem in stand houden. Het is aan de gemeenteraad om op de rem te gaan staan en nog eens na te denken of het wel zo’n goed idee is om zelfs als de spreidingswet wordt ingetrokken een AZC te willen. Er zijn tenslotte al gemeentes in Nederland die het uitvoeren van de spreidingswet in de koelkast hebben gezet in afwachting van duidelijkheid vanuit het kabinet. Mocht de gemeenteraad toch besluiten om een AZC op te zetten dan is het zinvol om voorwaarden te stellen over bijvoorbeeld de categorie asielzoekers en het maximale aantal dat opgevangen kan worden.
Asielcrisis? Persoonlijk zeg ik ja, of je dat nu wel of niet juridisch kunt onderbouwen maakt me niet uit. Willen we onze jeugd nog eerlijke kansen op een woning geven en échte oorlogsslachtoffers blijven kunnen opvangen dan moeten we echt andere keuzes gaan maken.
Jaap Franken, Nijkerkerveen