INGEZONDEN BRIEF: Nijkerk kiest donderdag: voor idealen, of luistert ze naar de inwoners?
Het Nijkerkse Gemeenteraad gaat donderdag een belangrijke keuze maken met vérstrekkende gevolgen.
Gevolgen die u en ik allemaal gaan voelen: voor onze leefomgeving, maar óók voor de financiële situatie van Nijkerk de komende jaren. Met een beetje pech zit de gemeente de komende jaren met een miljoenenschuld. Een keuze die a.s. donderdag wordt gemaakt.
We leggen graag uit hoe dit zit.
Nijkerk lijkt donderdag te gaan kiezen voor de opvang van 278 asielzoekers, terwijl de opdracht vanuit Den Haag is aangepast. We hoeven nog maar de helft op te vangen: 153. Dat Nijkerk tóch voor 278 plekken wil gaan, heeft meerdere redenen. Zo denkt de gemeente dat er straks alsnog plek nodig is voor 278 vluchtelingen. Dat zou natuurlijk kunnen, maar het aantal vluchtelingen is al tijden aan het dalen. En als Nijkerk nu voor 278 plekken gaat, zal dat aantal nooit meer lager worden, maar eerder juist hoger.
Maar wat nog veel belangrijker is: deze keuze kan leiden tot enórme financiële risico’s. Zelfs de landelijke D66-fractie heeft hierover al Kamervragen gesteld. Het probleem is namelijk dat als Nijkerk tóch 278 plekken gaat bouwen, dat ze misschien slechts geld krijgt voor 153 plekken. En als dat niet nú is, kan dat over 5 jaar het geval zijn. Dat zou kunnen leiden tot een jaarlijks tekort van miljoenen euro’s voor de gemeente.
Kosten waar wij allemaal voor moeten opdraaien.
Toch lijken de Nijkerkse partijen die zorgen niet te delen. Op het CDA na zijn er geen kritische vragen hierover gesteld in een eerdere commissievergadering. Het antwoord was dat het “echt allemaal wel klopte”. Maar de stukken die dat moeten aantonen, zijn niet openbaar. Daardoor lijkt er dus donderdag een besluit genomen te worden waar binnen Nijkerk, Nijkerkerveen en Hoevelaken grote zorgen over zijn.
Eerlijk is eerlijk: tot nu toe heeft de gemeente goed geluisterd naar de inwoners. Er is gehoor gegeven aan de protesten en zorgen die er leefden. Dat leidde tot een plan waar veel inwoners mee konden leven. Maar: de situatie is veranderd, er is een nieuwe werkelijkheid. Geen 278 maar 153 plekken. Maar dát lijkt nu niet meer belangrijk en de plannen lijken hoe-dan-ook doorgevoerd te worden. Zonder keuzemomenten, zonder go of no-go momenten. Als het doorgaat zitten we er keihard aan vast.
Veel inwoners zijn niet per definitie tegen de opvang van asielzoekers, maar vragen zich af hoe verantwoord het is om méér opvangplekken te creëren zolang er onvoldoende woningen en voorzieningen zijn voor zowel huidige inwoners als statushouders. Zij wachten jaren op een huis. In plaats van deze problemen eerst op te lossen, kiest het college ervoor om de opvang verder uit te breiden—zonder garanties dat dit niet ten koste gaat van de eigen gemeenschap.
Wanneer inwoners zorgen of kritiek uiten, verschuilen de betrokken partijen zich achter het excuus dat zij de gekozen volksvertegenwoordigers zijn en dus ‘het mandaat van de kiezer’ hebben. Maar hoe democratisch is dat argument als er bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen in Nijkerk geen enkele serieuze partij te kiezen was die tégen uitbreiding van opvang was?
In de landelijke poltiek schuift rechts steeds verder op richting conservatieve standpunten, terwijl links zich steeds dieper ingraaft in haar idealen zonder oog voor praktische bezwaren. Beide kanten versterken elkaar, en in die loopgravenoorlog droogt het politieke midden op als een woestijn. Partijen die zich het ‘redelijke midden’ noemen dragen hieraan bij. In plaats van te zoeken naar een evenwichtige oplossingen wordt de kloof tussen burger en bestuur alleen maar groter.
Maar als de politiek het midden niet bewaakt, laat de kiezer zich steeds vaker verleiden tot radicale alternatieven. Zeer rechtse partijen beloven een stop op migratie en lijken daarmee de zorgen van veel burgers serieus te nemen. Maar wie de deur openzet voor dat soort radicale politiek, haalt ook extremere plannen binnen. Kijk maar naar de Verenigde Staten waar Trump nu met harde hand regeert. Eenmaal in het zadel willen dit soort partijen niet meer praten, maar drukken ze dingen door.
De politiek lijkt zich niet te beseffen dat zij hier een grote verantwoordelijkheid voor draagt. Door elke kritische noot over migratie weg te zetten als onwenselijk, laten zij veel kiezers in de kou staan. De gure wind die nu waait, wordt mede door henzelf veroorzaakt. En als we niet oppassen, groeit die uit tot een orkaan die alles omverblaast; ook de democratische waarden waar ze zo aan zeggen te hechten.
Als Nijkerk donderdag daadwerkelijk kiest voor 278 asielzoekers, doet zij dat omdat de Gemeenteraad ooit besloot ‘hoe dan ook asielzoekers op te vangen, Spreidingswet of niet’. Dat klinkt idealistisch en principieel. Maar idealen en principes hebben nog nooit problemen opgelost. Nijkerk kán donderdag kiezen voor een middenweg: humaan en realistisch, waarbij zowel wordt gezorgd voor voldoende woningen én de asielopvang die ons wordt gevraagd. Zonder grote financiële risico’s voor de inwoners.
Wij zijn bang dat als bestuurders zich blijven ingraven in hun eigen gelijk, ze de kiezers juist richting de radicale partijen duwen. En als je eenmaal de deur opengooit voor radicale politiek, krijg je hem niet zomaar weer dicht. Erger nog: als de kloof tussen idealen en de samenleving te groot wordt, stort de brug van de democratie in.
We wensen álle partijen in de Nijkerkse gemeenteraad veel wijsheid toe donderdag.
Het actiecomité Nijkerkerveen.
